De Kracht van emoties

door | 28 oktober 2024

Mijn tekst ‘In de stilte’ stond in de steigers. Helemaal klaar, deadline ingepland, en toch klopte er iets niet. Ik twijfelde te veel. Dus nam ik even de tijd om naar binnen te keren, te luisteren en mezelf te bevragen: Wat speelt er momenteel op de voorgrond? Wat leeft er? Wat toont zich in mijn coachings en in mezelf? Als ik eerlijk ben, was het allesbehalve stilte. Integendeel, er was veel gewoel, heftige, diepe, intense emoties.

We hebben vaak een oordeel over emoties en ‘emotioneel zijn.’ Sommige emoties beschouwen we als ‘goed en wenselijk’; die verwelkomen we en zoeken we zelfs op. Andere emoties zien we als ‘niet goed’ of ‘onwenselijk.’ We willen ze niet toelaten en ontkennen, vermijden, negeren, onderdrukken, controleren of verstoppen ze. Of althans, dat proberen we. Toch komen ze telkens weer terug en eisen ze onze aandacht op. Hoe meer we ze wegduwen, hoe feller en dwingender ze worden. Op een onbewaakt moment verliezen we de controle en doen we dingen die niet passen bij onze oprechte intenties.

Emoties zijn vaak ‘oud,’ gekoppeld aan verhalen of situaties uit het verleden. Iets in de buitenwereld — wat iemand zegt of doet, een specifieke situatie of omstandigheid — kan dan als een ‘trigger’ werken. De in het verleden gevormde gedachten, oordelen en overtuigingen worden opnieuw wakker en dringen zich op in je hoofd. De emoties dienen zich aan en de gebruikelijke (onbewuste) ‘reactie’ volgt: een actie vanuit een emotionele lading. Deze cyclus herhaalt zich keer op keer, op automatische piloot.

Emoties hebben echter een belangrijke signaalfunctie. Ze nemen vaak in intensiteit toe omdat ze onze aandacht willen. In mijn sessies vorige week passeerde een scala van diep verdriet, overweldigende paniek tot woest vuur. Deze emoties waren ongewenst en men wilde er van af. Door tijd te maken, aandacht te geven en te durven stilstaan, werd nieuwsgierige exploratie en observatie mogelijk. Het onderliggende patroon werd helder. De emotie toonde zich opnieuw en dit keer mocht ze er zijn. Ze kon gevoeld worden en de onderliggende boodschap kon beluisterd worden.

Het diepe verdriet vertelde hoe de persoon zichzelf keer op keer het zwijgen oplegde en zichzelf vergat, met een uitgeblust en lusteloos gevoel als gevolg. De overweldigende paniek sprak van afhankelijkheid en het weggeven van autoriteit door het snakken naar steun en erkenning, die uitbleef. Dit leidde tot diep wantrouwen naar de hiërarchie en een gevoel van eenzaamheid. Het woeste vuur vertelde hoe het uitvallen en verbranden van anderen in eerste instantie bevredigend leek, maar uiteindelijk leidde tot zelfvernietiging en het verbranden van alle bruggen.

Door het toelaten, voelen en zachtjes omarmen van de emotie kon ze opborrelen en als een golf wegebben. Een nieuwe weg werd vrijgemaakt en er toonde zich een andere manier om (bewust) al of niet te ageren. Een nieuwe kans.

Dus, voordat we ‘in de stilte’ kunnen komen, moeten we misschien eerst enkele zaken onder ogen zien, toelaten en omarmen. De neiging is meestal om weg te lopen en gewoon ‘voort te doen.’ Die neiging ken ik goed. Ik ben blij dat ik voor mezelf op pauze heb gedrukt om te kijken en te voelen wat aandacht vroeg. Met mildheid voor alles wat er was, kwam er iets nieuws naar voren.

Onlangs deelde Elke ook een mooie tekst over emoties. Ik voeg die hier nog even toe, misschien is het ook inspirerend voor jou: ziehier de link. Het herinnert ons eraan om even te pauzeren, ruimte te maken, te voelen en er liefdevol bij te zijn — bij onze emoties en bij onszelf.

Ann